ASU-FUIK NA'IN RUA

Iha asu-fuik na’in rua iha ai-laran boot, asu-fuik B sadik asu-fuik A atu kaer kollu ida ne’ebe han hela senora, la dook husi sira-nia hamriik fatin.

“Main ona asu-fuik A, o bele ga lae kaer kollu ne’eba?” husu asu-fuik B.

“Ah, ne’e fasil… haree deit eh!” hatan asu-fuik A no ho isi-moris nia haksoit ba kollu hodi duni kollu ne’e.

Alem de ne’e kollu ne’ebe haree asu-fuik ne’e, halai kedas ho tauk tebes, la hanoin dook tan senora ne’ebe nia sei nata hela ne’e tuda tiha ba iha asu-fuik, “DUAAAKK!!” lian hanesan ne’e.

Tanba asu-fuik mak animal ne’ebe forsa, entaun senora kiik ne’ebe kona nia ulun nia la senti liu buat ida, asu-fuik ne’e nafatin duni kollu ne’eba,  minutu  1..  minutu 2..  minutu  3… to’o Minutu  5…

Asu-fuik ne’e seidauk bele kaer kollu ne’eba, tanba kollu ne’e halai makaas liu. To’o ikus asu-fuik ne’e senti kole no para ona nia duni ho kollu.

Ho sentimentu ne’ebe moe tebes, nia hakruk ho lao no fila-fali ba nia kolega asu-fuik B.
Bainhira to’o tiha iha asu-fuik B nia fatin, entaun asu-fuik B ne’e hahu husu ho goza, “Oinsa? O bele kaer ga?” husu asu-fuik B, i asu-fuik A somente doko nia ulun deit ne’ebe sei hakruk hela.

Entaun asu-fuik B kontinua nia liafuan, “O hatene, tanba sa mak o labele kaer kollu ne’e? O lakon, tanba o la seriu. O halai hodi duni kollu ne’e somente atu MPO deit, maibe kollu ne’e halai duni! Ba nia VIDA”.

>> Ba ema ne’ebe iha tiha ona servisu, talves itaboot senti, itaboot senti kole liu, baruk, la iha mudansa liu iha itaboot nia servisu.

Koko took hanoin fila-fali, ojetivu saida mak itaboot servisu ka eskola (estudante)?

Tanba, dalaruma iha ema ne’ebe servisu, tanba obrigatoriu husi Inan-Aman atu buka osan mesak, ka dalaruma mos iha ema ne’ebe servisu, tanba sira senti “hamrook” ba servisu atu sustenta nia familia, ka iha mos ema ne’ebe servisu tanba atu buka deit ema nia atensaun (MPO) ba nia maluk sira, ba nia maun-alin, katak nia iha tiha ona servisu.

So… saida mak ojitivu itaboot nia servisu? Nune’e mos ba ita estudante sira! Saida mak ita nia ojetivu los atu eskola???

Buka hatene uluk motivasaun, molok atu halo buat ruma :) :) :)

SAI LIDER, LAOS BOSS

Dala barak ema sempre falla atu sai lider tanba la halo an hanesan lider maibe halo an fali hanesan Boss. H. Gordon Selfridge mak fundadór ida husi department store iha London ne’ebé hanesan Departamentu store boot iha mundu. Nia realiza nia susesu ida-ne’e hodi sai ema “Lideransa” no laos sai “Boss”…… diferensia saida entre Lideransa no Boss?

Tuir mai, iha kraik ne’e komparasaun ne’ebé  fo husi Gordon Selfridge entre ema ne’ebé ho tipu Lideransa no ema ne’ebé ho tipu Boss.

Ema Boss fo sevisu ba nia subordinadu ka traballadór;
Maibé ema Lideransa fo inspirasaun ba sira.

Ema Boss konfia nia poder ne’ebé nia iha;
Maibé ema Lideransa konfia nia vontade ne’ebé diak.

Ema Boss hamosu ka kauza tauk;
Maibé ema Lideransa haleno nia domin.

Ema Boss dehan deit nia an, katak: HA’U;
Maibé ema Lideransa dehan: ITA.

Ema Boss hatudu se mak salah;
Maibé ema Lideransa hatudu saida mak salah.

Ema Boss hatene oinsa buat-ruma bele hala’o;
Maibé ema Lideransa hatene oinsa hala’o buat-ruma.

Ema Boss ezizi respeitu husi ema;
Maibé ema Lideransa inspira ema atu iha respeitu.

Ema Boss dehan: BA !!!;
Maibé ema Lideransa dehan: MAI ITA BA!

>>Tan ne’e Ita tenki sai ema Lideransa no laos atu sai ema Boss.<<

Bainhira Jezus fasi apostólu sira-nia ain Nia dehan: “Hatene ga lae saida mak Ha’u halo ba o?”
Jezus mak MESTRI no ita-nia MAROMAK. Liafuan MESTRI no MAROMAK hatudu katak Jezus iha nível ida-ne’e aas liu duke Nia eskolante sira tanba Nia nia laos deit hanorin ka manda sira ho Nia liafuan sira maibé Nia fo uluk ezemplu oinsa atu halo. Ita tanki sai ema Lideransa laos ema Boss.

ORASAUN: Aman, perdua ha’u se ha’u halo ha’u-nia an sai boss no laos hanesan lideransa. Fo mai ha’u fuan haraik an nian hanesan Jezus. Ha’u husu ne’e hodi Na’I Jezuz Kristu nia naran hamutuk ho Espírtu Santu. Amen.

Leadership is the art of getting someone else to do something that you want because he wants to do it

HUSIK MAROMAK MAK DIRIZI ITA-NIA MORIS

HUSIK MAROMAK MAK DIRIZI ITA-NIA MORIS
Ita nunka husu ba kondutór bis ne’ebe ita sa’e sei lori nia bis ne’e ba ne’ebe. Maibe ita sempre husu Maromak, Nia sei lori ita-nia moris ne’e ba ne’ebe?

Iha aman ida bolu nia oan-feto, Rita ho tinan 6 sai ba pasiar. Sira na’in rua sa’e kareta no nia aman lori nia ba pasiar iha muzeu. Kleur ona mak Rita hakarak atu ba pasiar iha muzeu. Antes sira atu pasiar, Rita nia Aman ida-ne’e husu cuti ba nia servisu no ho hakarak lori nia oan ne’e ba fatin ne’ebe kleur ona nia oan hakarak los atu ba.

Iha viajen, Rita la para husu ba nia Aman, “Apa hatene nia fatin?” husu husi Rita ne’ebe tur hela nia Aman nia sorin kuanan iha kareta laran.
Nia aman hatan ho hamnasa-midar,“Apa hatene hela, kalma deit…,”
“Ne’ebe apa hatene nia dalan sira?”
“Hatene sa, kalma deit”
“Tebes, la la’o sala ga apa?”
Nia aman hatan ho pasiensia, “Tebes sa oan, kalma deit…..,”
“Se karik mak ha’u hamrook karik nusa?”
“Kalma, ne’e mak apa hola be mineral…”
“Entaun se ha’u hamlaha karik?”
“Kalma, ne’e mak apa lori Rita ba restorante…”
“Ne’ebe apa hatene restorante nia dalan ga?”
“Hatene, oan doben…”
“Ne’ebe apa lori osan to’o ga?”
“To’o, oan doben…”
“Se ha’u hakara ba hariis-fatin?”
“Ne’e mak apa lori Rita ba to’o iha hariis-fatin feto nian…”
“Entaun iha muzeu ne’e iha hariis-fatin ga?”
“Iha sa, kalma deit…”
“Apa lori tissue ga lae?”
“Lori, kalma deit… “Nia apa hatan hodi fila dadaun kareta ba iha jalan tikus tanba macet.
“Eh? Tanba sa mak apa fila ba fila ba dalan aat ida hanusa ne’e?”
“Apa buka dalan ne’e bele to’o lalais… atu nune’e Rita bele haree muzeu kleur liu tan…”
Tuir mai, la kleur deit Rita nonok tiha no la husu tan buat ida. To’o apa mak heran tiha deit.
“Tanbasa mak Rita nonok tiha fali?”
“Sim, Rita fiar deit ona apa! Apa hatene ona sei lori Rita no ajuda Rita orsida!”

Ita ne’e hanesan Rita labarik kiik oan ne’e. Ita husu buat barak ba Maromak konaba buat ne’ebe ita esperiensia no enfrenta iha ita-nia moris. Ita preokupadu demais liu ba buat ne’ebe ita sei hasoru. Maibe, loloos ne’e Maromak “dirize hela” ba ita hotu.

Dalaruma Nia lori it ba “ dalan ka gang klot” ne’ebe dalabalun ita senti ladun diak, maibe buat ne’e atu tulun ita atu hasees an husi tráfiku ka kemacetan iha dalan seluk.

Dalaruma Nia halo ka halai neneik  “Nia kareta”, dalaruma Nia halai lalais “Nia kareta”. Buat hotu ne’e iha nia  signifikadu no ojetivu rasik.

Se diakliu ita husik ita-nia difikuldade sira ne’ebe ita la to’o atu rezolve  ba Nia. Husik Nia servisu ba o-nia moris, husik Nia dirizi o-nia moris, ao contrário fokus ba o-nia moris ba buat ne’ebe tuir kapasidade ne’ebe o bele halo iha o-nia oin, ho grasa kapasidade ne’ebe o iha ona. https://drive.google.com/file/d/1ly7_AbU2VqVZEHzo3-43qMJSHqcSz5v7/view?usp=drivesdk