Ha'u fiar katak mestre ida, ba dala uluk, iha fiar bo'ot ba futuru. Hanesna kuda-na'in ida ne'ebe mak kuda ai-horis ne'ebe nia rasik sei la hare to'o rohan ai-oan ne'e sei sai bo'ot oinsa, ha'u hatene duni katak ha'u sei la hare fuan husi ha'u-nia servisu nu'udar mestre ida. Ha'u nia bolu mak atu kuda no hamoris ai-oan ne'ebe mak sei forma no sai bo'ot iha futuru.
Mestre ne'ebe diak hatene no komprende alunu sira, oinsa sira dezenvolve no aprende. Ha'u hatene katak alunu sira ne'e ho ativu bele konstrui no transforma rasik sira-nia konesimentu bazeia ba esperiensia uluk no daudaun ne'ebe mak sira hasoru. Ha'u hatene katak alunu sira hotu aprende ho dalan (meius) ne'ebe la hanesan. Ha'u fiar katak ida ne'e nu'udar ha'u-nia responsabilidade nu'udar mestre atu sai hanesan diagnostiku-na'in ba alunu sira nia interese, abilidade, no prioridade iha konesimentu. Ha'u mos tenki planu no fasilita esperiensia aprendizajen ne'ebe mak dezafia no husi estudante sira atu hanoin no sai bo'ot (krese).
Ha'u fiar katak mestre ida tenki komprende motivasaun no efeitu husi alunu sira nia interasaun iha prosesu aprendizajen nia laran. Ha'u hakarak ha'u-nia alunu sira atinji nivel ne'ebe mak a'as, nune'e ha'u evita atu halo komparasaun entre sira no halo sira kompete ba malu. Ha'u hatene katak aprendizajen dala barak mosu liu husi interasaun sosial; tanba ne'e, ha'u estruturaliza aprendizajen atu alunu sira sai produtivu liu hodi servisu hamutuk no fo liman ba malu durante tempu aprendizjen iha aula laran.
Mestre diak ida tenki hatene nia lisaun ho diak no oinsa atu tulun alunu sira tama klean ba llisaun nia laran. Ha'u hatene katak mestre tenki iha apresiasaun ne'ebe klean oinsa konesimentu ne'e kria iha dixiplina ida nia laran, oinsa ida ne'e organiza no oinsa ida ne'e relata ho dixiplina sira seluk. Ha'u uza ha'u-nia konesimentu husi dixiplina ne'e atu fo-sai ba ha'u-nia alunu sira iha modu hanoin ne'ebe kritiku, enkoraja sira atu analiza, aplika, sintetiza, no avalia ba buat hotu ne'ebe mak sira le no rona. Ha'u hadomi materia ne'ebe ha'u hanorin, no ha'u hatene oinsa atu halo sira sai moris liu tan ba ha'u-nia alunu sira.
Mestre diak ida la bele hahu ka kontinua atu inspira aprendizajen molok sai uluk aprende-na'in ne'ebe diak. Mestre diak tenki aprende hela deit buat foun husi dixiplina ne'ebe nia hanorin. De facto, mestre diak ida sempre tulun atu kria konesimentu foun ida. Atu moris iha fiar ida hanesan ne'e, ha'u tenki ezamina nafatin ha'u-nia metodu hanorin sira no buka ida ne'ebe foun. Atu nafatin liga ba ha'u-nia alunu sira, sira-nia moris no eskola ne'ebe mak sira sei pratika sira-nia profeisaun, ha'u tenke sai estudante sosiedade nian no ho konsistensia transforma mundu ne'ebe mak alunu sira moris ba. Ha'u ho neon no laran tomak aprende husi ha'u-nia alunu sira hanesan sira aprende ho ha'u.
Ha'u fiar mestre ida iha forsa bo'ot atu sai modelu ida. Ha'u konsiente katak obrigasaun ne'ebe ha'u iha maka 'hala'o ha'u-nia ko'alia' ho ha'u-nia alunu sira. Se ha'u husu sira atu tube nafatin iha valor no fiar sira nian, ha'u mos tenki halo nune'e. Ha'u espekta buat ne'ebe diak liu hotu --ba ha'u-nia an no ba ema seluk-- no, tanba ne'e, ha'u bain-bain hetan ida ne'ebe diak liu hotu. Ha'u koko atu trata ema hotu ho respeitu no dignu, no ha'u hein ha'u-nia alunu sira mos sei halo buat ne'e hanesan ha'u halo.
Se'es husi hakerek 'ensino filosofia', ha'u prefere liu atu hanoin kona-ba aprendizajen no tulun ema seluk atu aprende liu fali atu hanorin deit. Ha'u fiar katak ita barak maka hanoin hodi defini katak 'hanorin' ne'e hanesan atu transmite deit informasaun, ne'ebe mak ha'u fiar katak ne'e hanesan deit ho inisiu hanorin nian no parte ki'ik-oan ida iha aprendizajen. Bainhira ida fo informasaun, ida ne'e fasil los atu hatur aprendizajen hanesan atu dekor deit informasaun. Ha'u dau-daun ne'e hahu atu komprende katak prezente bo'ot mestre ida nian maka aprende-na'in tulun aprende-na'in sira seluk sai motiva liu tan atu hanoin, no tuir mai iha iha hakarak atu aprende liu tan.
Ha'u fiar iha bi'it husi hahusuk no kestiona estratejia sira atu provoka hanoin. Ha'u nafatin koko atu husu hahusuk ne'ebe maka ne'eba la iha 'resposta' los ida. Ha'u nafatin servisu atu sai "mahusuk" ida ne'ebe diak liu atu uza hahusuk ne'ebe efetivu nu'udar bi'it estratejiku ne'ebe mestre ida iha atu tulun alunu sira aprende.
Ikus liu, ha'u fiar mestre ida moris atu servi. Mestre ida dedika an tomak ba aprendizajen, ba nia materia/dixiplina, ba nia alunu sira, no atu kria futuru ida ne'ebe diak liu nu'udar fatin ne'ebe posivel ba ema hotua atu moris no hela ba. Hirak ne'e hotu nu'udar dezafiu sira ne'ebe ha'u simu bainhira ha'u hili atu sai mestre ida. Ha'u nafatin ho fuan, neon, no laran tomak hala'o buat hirak ne'e.
Tradusaun husi versaun orijinal:
In ARTICLES, PHILOSOPHY OF TEACHING
My Philosophy of Teaching
August 27, 2008 Barbara Licklider
Tidak ada komentar:
Posting Komentar